Nhiều người Việt học tiếng Anh trên trường gần chục năm vẫn không thể nói chuyện với người nước ngoài hiệu quả. Bài viết này sẽ lý giải các nguyên nhân tại sao bạn lại “chậm tiến” trong tiếng Anh giao tiếp và cách khắc phục.
Menu
Chênh lệch giữa tiếng Anh trên trường và tiếng Anh thực tế
Hẳn đa số người học tiếng Anh đã hiểu được sự khác biệt giữa các câu hội thoại bạn học ở trong sách và ngôn ngữ mà người nước ngoài dùng để giao tiếp ngoài đời thực. Nhưng bạn đã hiểu sự khác biệt đó từ đâu mà có?
Đó là vì từ vựng và ngữ pháp tiếng Anh có sự thay đổi lớn giữa “tiếng Anh học thuật”, “tiếng Anh trang trọng” và “tiếng Anh đường phố”.
Tiếng Anh học thuật là ngôn ngữ viết được sử dụng chủ yếu trong các bài khóa luận, bài nghiên cứu khoa học. Người viết sẽ sử dụng đến các thuật ngữ chuyên ngành, các từ vựng phức tạp như “aspects scrutinization”, “data mining, manipulating and crunching”, các cấu trúc câu theo thể bị động.
Tiếng Anh trang trọng được dùng trong những hoàn cảnh yêu cầu cao về chuẩn mực ngôn từ như các buổi tiệc lịch thiệp, các nơi công sở nghiêm túc, các buổi gặp mặt trang nghiêm. Thực tế đôi khi giao tiếp với người lạ, bạn cũng sẽ chứng kiến các chàng trai, cô gái người Anh sử dụng tiếng Anh trang trọng để biểu thị sự lịch lãm của mình.
Nhưng tiếng Anh thông dụng nhất lại là ngôn ngữ sử dụng nơi đường phố. Đây là ngôn ngữ mà các nhóm bạn thân, người quen nói chuyện với nhau, được thể hiện bởi từ slang (tiếng lóng) như “No cap” (thật sự luôn), “Goat” (tuyệt vời), hay các câu rút gọn như “What is your name?” hoàn toàn có thể chuyển thành “Whatcha name?” Vậy nên bạn hoàn toàn có thể choáng váng khi nói chuyện với người nước ngoài mà họ “nổ” một loạt các từ lóng, câu rút gọn.
Chưa kể đến, cũng như tiếng Việt, hệ thống từ vựng của ngôn ngữ Anh phát triển và liên tục được bổ sung theo các dòng thời gian, sự kiện mới. Những thuật ngữ đời thường như “Karen” (ám chỉ phụ nữ da trắng coi mình là thượng đẳng), “Netflix and chill” (làm chuyện người lớn) chỉ mới được bổ sung vào từ điển vài năm gần đây. Trong khi đó, kiến thức trong sách giáo khoa thường mất rất nhiều thời gian để cập nhập và chưa kể đến lượng từ vựng hữu hạn, dẫn đến việc chúng không thể cho bạn biết các trào lưu tiếng lóng hiện tại.
Cách khắc phục trong trường hợp này là xem thật nhiều phim ảnh, đọc tin tức, truyện nước ngoài được viết trong từ hai năm trở lại. Các kênh thông tin này có thể dẫn dắt bạn đến gần hơn với cách nói và ngôn ngữ người nước ngoài sử dụng hiện tại. Dĩ nhiên phương pháp tối ưu hơn cả vẫn là nói chuyện với một số các người bạn nước ngoài, nhưng điều đó sẽ dẫn đến vấn đề tiếp theo.
Không có môi trường thực hành thường xuyên
Tiếng Anh trên trường nhiều lý thuyết hơn thực hành là điều ai cũng biết, điều này dẫn đến hệ quả tất yếu là đa số người học đều tìm cơ hội thực hành nói chuyện với người nước ngoài ở những nơi khác, như mạng xã hội, hay các địa điểm tụ tập có nhiều người ngoại quốc ngoài đời thực. Vậy nhưng thực tế là mặc cho sự thuận tiện của thời đại 4.0, không có môi trường luyện tập thực tế vẫn là vấn đề của rất nhiều người học.
Xét về yếu tố khách quan, có người Việt cả đời không gặp người nước ngoài nào, nhất là những người học ở nông thôn hay các thành thị ít khách du lịch nước ngoài, hay thiếu điều kiện về internet.
Xét về yếu tố chủ quan thì người Á Đông vốn coi trọng mặt mũi, nếu không nắm chắc thì sẽ không nói nên cũng e dè thực hành. Thực tế cũng như vậy, việc kết bạn để nói chuyện với người nước ngoài không phải là cách học ưa chuộng của người mất gốc hay mới bắt đầu. Đa số các bạn trẻ đủ dạn dĩ để thực hiện điều trên đều là các bạn có trình độ giao tiếp khá ổn và tự tin.
Vậy cách luyện tập cho những đối tượng mất gốc, mới bắt đầu hay tự ti với tiếng Anh là như thế nào? Thật may mắn, thời đại công nghệ hiện nay đã giới thiệu với chúng ta một giải pháp mới: luyện nói với trí tuệ nhân tạo. Các ứng dụng AI cho phép người dùng thực hành giao tiếp sử dụng các từ vựng, mẫu câu có sẵn và chấm điểm độ phát âm chuẩn xác, như vậy người học sẽ có cơ hội luyện kỹ năng nói tại nhà mà không cần nói chuyện trực tiếp với người nước ngoài.
Bỏ cuộc nhiều lần giữa chừng
Mặc dù gọi là chục năm nhưng hiếm có người học nào có thể duy trì việc học liền mạch. Đa số chúng ta sẽ có thời gian bỏ cuộc, sẽ có thời gian chỉ luyện đề, học lý thuyết cho qua môn, dẫn đến việc thực hành bị ngắt quãng. Do vậy, mỗi khi nói chuyện với người nước ngoài thì lại như một người mới bắt đầu, do kỹ năng đã hao mòn gần hết.
Thực tế, một người nếu muốn giao tiếp thành thạo tiếng Anh sẽ không cần đến chục năm để học mà chỉ cần một năm, nếu có mục tiêu cụ thể và sự kiên trì. Còn một khi bạn đã rơi vào trường hợp học tiếng Anh gần chục năm vẫn chưa “xài được”, rất có thể bạn đã thiếu cả hai thứ: một mục tiêu mạnh mẽ, gấp gáp và tính kiên trì bền bỉ. Nhưng những động lực khách quan và cá tính chủ quan này lại không phải ai cũng có.
Cách khắc phục tối ưu nhất đó là chọn một giải pháp thực hành tiếng Anh thú vị, tạo được cảm hứng mà bạn có thể duy trì luyện tập thường xuyên. Một phương pháp hiệu quả hiện nay đó là Gamification (Game hóa), luyện tập tiếng Anh qua các trò chơi như chơi đoán, ghép từ vựng, thử thách kỹ năng nghe nói.
GOGA – giải pháp cho người mất gốc, bỏ cuộc nhiều lần muốn chinh phục tiếng Anh giao tiếp
Ra mắt tháng 2/2022, GOGA là ứng dụng học tiếng Anh giao tiếp có sự kết hợp của công nghệ trí tuệ nhân tạo AI và Gamification (Game hóa).
Lộ trình học của GOGA được game hóa thành các nhiệm vụ săn thưởng, săn vật phẩm ảo hấp dẫn. Trong GOGA, mỗi học viên sẽ có một hành trình riêng, nơi họ đóng vai người anh hùng giải cứu thế giới qua sứ mệnh học tập. Người học cũng sẽ có cơ hội giao lưu qua sân chơi đấu hạng phát âm, từ vựng và nghe hiểu, vừa tích thêm điểm và kho báu, vừa đánh giá được thành quả luyện tiếng Anh của mình. Trí tuệ nhân tạo AI sẽ chấm điểm và chỉ ra các lỗi sai cho người học, giúp họ có phản hồi chính xác, tức thì.
Sắp tới, GOGA sẽ ra mắt thêm hai tính năng là GOGA Enjoy, học tiếng Anh qua phim truyện, bài hát và The Real AI Tutor, nơi người học sẽ có cơ hội thực hành giao tiếp đa kỹ năng 1-1 với trí tuệ nhân tạo.
——–
GOGA – Learn to Earn: Phá Đảo Đấu Trường Tiếng Anh
